Najstarija pravoslavna crkva na svetu
Najstarija pravoslavna crkva na svetu za koju postoje očuvani ostaci i koja se i danas koristi u bogoslužbene svrhe je Crkva Svetog Jorđa (Mar Girgis) u Rihaniju, Damask, Sirija.
Podignuta je najverovatnije u 3. veku, dok neki izvori navode i kraj 2. veka.
To je podzemna crkva, deo kuće u kojoj je Sveti Pavle (apostol Pavle) kršten.
Pravoslavna jurisdikcija je Antiohijska patrijaršija.
Takođe, veoma stare pravoslavne crkve su.
Među najstarijim pravoslavnim crkvama na svetu koja je i danas očuvana u svojoj izvornosti je Crkva Svetog Đorđa u Staroj Ladogi, u Rusiji, koja potiče iz 12. veka. Iako su tokom vekova mnoge crkve i manastiri građeni širom pravoslavnog sveta, ova crkva se izdvaja kao jedna od najstarije sačuvanih građevina pravoslavne arhitekture.
Njeni zidovi čuvaju freske koje potiču iz vremena kada su glavni uticaji dolazili iz Vizantije, i predstavljaju važne tragove umetnosti toga doba. Nalazi se u oblasti koja se smatra kolevkom ruske pravoslavne vere, a njena uloga je bila jednako važna kao i savremena katedrala u današnjim duhovnim centrima. Kroz godine, ostala je simbol trajanja i vere u pravoslavne vrednosti.
Crkva Svetog Simeona Stupnika (Qala’at Sem’an) u Siriji, sagrađena 475. godine.
Crkva Svete Sofije u Sofiji (Bugarska), početkom 4. veka.
Eufrazijeva bazilika u Poreču (Hrvatska), 6. vek.
Kada je nabolje ići u manastir Nimnik.
Srpska pravoslavna crkva kada je nastala i kako
Srpska pravoslavna crkva (SPC) nastala je 1219. godine, kada je Sveti Sava od Carigradske patrijaršije izdejstvovao autokefalnost (crkvenu samostalnost) za srpsku crkvu.
Sveti Sava je, kao prvi arhiepiskop, rukopoložen u Nikeji (u tadašnjoj izgnanoj Vaseljenskoj patrijaršiji) i odmah po povratku u Srbiju organizovao Arhiepiskopiju sa sedištem u Žiči. Time je srpska crkva postala nezavisna od vizantijske crkvene vlasti, što je bilo ključno za razvoj srpske državnosti i duhovnosti.
Pijte vodu kao sa planinskog izvora u vašem domu, uz pomoć bokala za filtriranje vode, Nemački kvalitet filtracije.
Vladike srpske pravoslavne crkve
Srpska pravoslavna crkva (SPC) ima složenu hijerarhijsku strukturu koja obuhvata brojne eparhije i mitropolije širom sveta. Na čelu svake eparhije nalazi se episkop (vladika), dok mitropolije predvode mitropoliti.
U poslednjim godinama (2020-2025), SPC je izvršila reorganizaciju svoje strukture, unapređujući više eparhija u mitropolije, čime su njihovi episkopi dobili titule mitropolita i arhiepiskopa.
Episkopi spc imena (Srbija)
- Mitropolija beogradsko-karlovačka: Patrijarh srpski Porfirije
- Mitropolija bačka: Mitropolit Irinej (Bulović)
- Mitropolija šumadijska: Mitropolit Jovan (Mladenović)
- Mitropolija žička: Mitropolit Justin (Stefanović)
- Mitropolija niška: Episkop Arsenije (Glavčić)
- Mitropolija vranjska: Mitropolit Pahomije
- Mitropolija banatska: Mitropolit Nikanor (Bogunović)
- Mitropolija braničevska: Episkop Ignatije (Midić)
- Mitropolija timočka: Episkop Ilarion (Gavrilović)
- Mitropolija kruševačka: Episkop David (Perović)
- Mitropolija raško-prizrenska: Mitropolit Teodosije (Šibalić)
Ove promene u titulama i statusima eparhija deo su šire reorganizacije unutar SPC, s ciljem jačanja crkvene strukture i prisustva u različitim regionima.
Episkopi spc imena (inostranstvo)
- Mitropolija crnogorsko-primorska: Mitropolit Joanikije (Mićović)
- Mitropolija zagrebačko-ljubljanska: Episkop Kirilo (Bojović)
- Mitropolija dabrobosanska: Mitropolit Hrizostom (Jević)
- Mitropolija zapadnoamerička: Mitropolit Maksim (Vasiljević)
- Mitropolija istočnoamerička: Episkop Irinej (Dobrijević)
- Mitropolija australijsko-novozelandska: Mitropolit Siluan (Mrakić)
Najstarija Srpska crkva
Za koju postoje materijalni tragovi je Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Rasu (kod Novog Pazara), poznata kao Petrova crkva.
Lokacija, Novi Pazar, Stari Ras (UNESCO). Izgrađena, 9. vek (na temeljima iz 6. veka). Stil, Pre-romanički, sa uticajem vizantijske arhitekture.
Bila je crkveno središte prve srpske države (Raške). U njoj je kršten Sveti Sava (oko 1175. godine). Bila je episkopsko sedište i verski centar srednjovekovne Srbije.
Petrova crkva je i danas aktivno mesto bogosluženja, a jedno od najznačajnijih mesta srpske istorije i pravoslavlja.
Najbolje vreme za posetu Petrovoj crkvi kod Novog Pazara
Proleće i rana jesen (april–jun, septembar–oktobar) – prijatna temperatura, manja gužva, priroda u punom sjaju.
Letnje vreme (jul–avgust) – više turista, ali često se održavaju vodičke ture i kulturni događaji u okolini.
Zimski meseci – moguće snežne padavine i otežan prilaz, ali tišina i duhovni mir mogu biti posebni.
Poseban dan za posetu
Petrovdan (12. jul) – slava crkve, tada dolaze vernici iz cele Srbije, svečana liturgija, saborni duh, duhovni program.
Ponesite udobnu obuću, jer se nalazi na blagom uzvišenju, dozvoljeno je fotografisanje spolja, ali ne uvek iznutra.
Autor članka
Dejan Čorba, linkedin nalog. Od 2014 god napisao preko 400 članaka na teme iz širokog spektra oblasti. Članke radi samostalno ili u saradnji sa stručnim saradnicima kada je tema iz oblasti zdravlja.