Kada je Najbolje ići u Manastir visoki Dečani, poznat po izuzetnim freskama

Manastir je pod jurisdikcijom Eparhije raško-prizrenske Srpske pravoslavne crkve i predstavlja jedno od najznačajnijih duhovnih i kulturnih središta srpskog naroda.

Zahvaljujući svojoj istorijskoj i umetničkoj vrednosti, Visoki Dečani su 2004. godine uvršteni na listu Svetske kulturne baštine UNESCO-a.

Kada je Najbolje ići u Manastir visoki Dečani

Najbolje vreme za posetu manastiru Visoki Dečani je tokom proleća i jeseni, zbog prijatnog vremena i manjeg broja turista.

Najposebniji dan za posetu je 24. novembar po novom kalendaru (11. novembar po starom), kada se obeležava praznik Svetog Kralja Stefana Dečanskog, ktitora manastira i zaštitnika svetinje. Tada se održava svečana liturgija, iznose mošti i okuplja veliki broj vernika.

Kada je Najbolje ići u manastir Tumane i da li se treba postom pripremiti za dolazak u manastir.

Slava manastira Dečani

Je Sveti Kralj Stefan Dečanski, ovaj praznik je ujedno i dan kada se obeležava uspomena na osnivača manastira – svetitelja, mučenika i kralja, čije mošti počivaju u ovom svetom hramu i za koje se veruje da su čudotvorne.

Tog dana se u manastiru okuplja veliki broj vernika, monaštva i hodočasnika, a slavi se uz liturgiju, litiju i slavsku trpezu.

U svojoj kući, pijte vodu kao sa planinskog izvora, uz pomoć elegantnih bokala za filtriranje vode.

Bratstvo manastira

Čini mala ali veoma posvećena grupa pravoslavnih monaha iz Srpske pravoslavne crkve. Na čelu bratstva je iguman arhimandrit Sava Janjić (2025), jedan od najpoznatijih savremenih duhovnika SPC, poznat po svom mirnom i mudrom vođenju manastira u teškim uslovima na Kosovu i Metohiji.

Bratstvo broji desetak monaha i iskušenika koji žive po pravilima monaškog života – u poslušanju, molitvi i radu. Oni svakodnevno služe Liturgiju, mole se za narod, održavaju manastir i dočekuju vernike i hodočasnike. Manastir je i danas aktivna monaška zajednica, a ujedno i duhovno i kulturno središte.

Ko je podigao manastir (istorijat)

Podigao ga je kralj Stefan Uroš III Dečanski, sin kralja Milutina i otac cara Dušana, i on je ujedno i zadužbinar ovog veličanstvenog hrama. Gradnja je počela oko 1327. godine, a završena je 1335, dok su radovi na unutrašnjem oslikavanju fresaka trajali do oko 1350.

Manastir je podignut kao kraljevska lavra i mauzolej Stefana Dečanskog, koji je kasnije proglašen za svetitelja. Njegove netruležne mošti i danas počivaju u manastiru i smatran je jednim od najvećih srpskih svetitelja i čudotvoraca.

Manastir su gradili vizantijski i domaći neimari, a glavni arhitekta bio je fra Vita, katolički majstor iz Kotora, što je dalo manastiru jedinstven spoj romaničkog, gotičkog i vizantijskog stila.

Pravila oblačenja u manastiru

Za posetu manastiru Visoki Dečani važe jasna i stroga pravila oblačenja, u skladu sa poštovanjem svetinje i pravoslavne tradicije.

Ako posetilac nije prikladno obučen, manastirska bratija može ponuditi ogrtač ili zatražiti da se ne ulazi u crkvu.

Za žene

Obavezno: suknja ispod kolena i majica/bluza sa rukavima (najmanje do lakta).

Zabranjeno: pantalone, šorc, helanke, duboki dekoltei, gole ruke ili ramena.

Poželjno: marama ili šal preko glave (posebno tokom liturgije).

Za muškarce

Obavezno: dugačke pantalone i majica sa rukavima.

Zabranjeno: šorcevi, majice bez rukava (na bretele), natpisi ili slike koje vređaju verska osećanja.

Visoki Dečani freska i arhitektura

Manastir Visoki Dečani je jedno od najznačajnijih umetničkih i duhovnih dostignuća srednjovekovne Srbije, poznat po izuzetnim freskama i spoju arhitektonskih stilova.

Visoki Dečani su jedinstveni jer ujedinjuju istočnu i zapadnu umetnost u jednom zdanju i predstavljaju vrhunac duhovnosti, arhitekture i umetnosti srpskog srednjeg veka.

Freske

Nastale između 1335. i 1350. godine, freske su jedno od najbogatijih živopisa u pravoslavnom svetu. Imaju preko 1.000 oslikanih figura, raspoređenih u više ciklusa: biblijski, hristološki, svetiteljski, kao i svakodnevne i monaške scene.

Freska “Strašni sud” i portret kralja Stefana Dečanskog sa modelom crkve posebno su upečatljivi. Oslikavanje je delo više majstora, predvođenih poznatim ikonopiscima iz vizantijske tradicije.

Arhitektura

Sagrađen između 1327. i 1335. pod ktitorstvom kralja Stefana Dečanskog, po nalogu njegovog sina cara Dušana.

Arhitekt Vita iz Kotre, jedan od retkih poznatih srednjovekovnih neimara.
Građen od beličastog i ružičastog mermera sa izuzetnim kamenorezom i urezanim detaljima.

Spoj vizantijskog i romaničkog stila. Kupola i tlocrt su pravoslavni, dok su fasade i stubovi pod uticajem romaničke umetnosti sa Zapada.
Crkva ima bazilikalnu osnovu sa kupolom, a unutrašnjost obiluje stubovima, lukovima i ikonostasom od mermera.

Manastir visoki Dečani lokacija​

Nalazi se na jugozapadu Kosova i Metohije, u blizini grada Dečani, oko 20km južno od Peći. Smešten je u dolini reke Dečanske Bistrice, kod planinskog masiva Prokletije.

Adresa manastira, Manastirska bb, 38226 Dečani, Kosovo i Metohija.

Proizvode koje nudi manastir

Nudi razne rukotvorine i prirodne proizvode koje prave monasi, kao deo svog svakodnevnog rada i duhovnog života. Ovi proizvodi mogu se kupiti u manastirskoj prodavnici, a ponekad i na crkvenim sajmovima i manifestacijama.

• Ikone i brojanice – ručno izrađene, osveštane, često sa likom Svetog kralja Stefana Dečanskog
• Tamjan i sveće – prirodni, pravljen u manastiru za upotrebu kod kuće ili u molitvi
• Čaj i lekovito bilje – sakupljeno u okolini manastira, po monaškim receptima
• Med i pčelinji proizvodi – manastirski med iz sopstvenih košnica
• Likeri i prirodne tinkture – na bazi bilja i voća, po starim receptima
• Duhovna literatura – knjige o pravoslavlju, molitvenici, žitija svetitelja

Sav prihod od ovih proizvoda ide za održavanje manastira i pomoć lokalnoj zajednici.

Šta se može pojesti i popiti u manastiru visoki Dečani

Posetioci manastira Visoki Dečani mogu uživati u raznovrsnim domaćim proizvodima koje monasi pažljivo pripremaju na manastirskom imanju. Ovi proizvodi su rezultat tradicionalnih metoda i posvećenosti bratstva, a dostupni su u manastirskoj prodavnici.

Mlečni proizvodi

Monasi svakodnevno prerađuju oko 600–700 litara mleka od krava simentalki, ovaca pešterskih pramenki i koza alpskih rasa. Od ovog mleka proizvode:

• Beli sir – čuva se 20 dana u drvenim kacama.
• Kačkavalj – zri oko tri meseca pre pakovanja.
• Sir se pravi bez dodataka, osim u varijantama sa mirođijom, biberom, alevom paprikom ili ruzmarinom.

Vina i rakije

Manastir poseduje devet hektara vinograda u selu Velika Hoča, gde uzgaja autohtonu sortu grožđa vranac. Vina se proizvode u staroj manastirskoj vinici iz vremena Cara Dušana, prilagođenoj savremenim standardima. U ponudi su:

• Crvena vina – vranac, merlo, kaberne sovinjon.
• Bela vina – šardone.
• Rakije – loza, šljiva, jabuka.
• Likeri – od višnje, oraha i aronije.

Med i biljni proizvodi

Manastir proizvodi čisti livadski i bagremov med, kao i razne biljne preparate poput ulja, sapuna i balzama, koristeći prirodni tamjan iz Omana.

Svi ovi proizvodi su dostupni u manastirskoj prodavnici

Autor članka

Dejan Čorba, linkedin nalog. Od 2014 god napisao preko 400 članaka na teme iz širokog spektra oblasti. Članke radi samostalno ili u saradnji sa stručnim saradnicima kada je tema iz oblasti zdravlja.